TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, ülkemizin teknoloji tarihinde önemli bir dönüm noktasını temsil eden “Quantum Computer of TOBB ETÜ” (QuanT) projesini hayata geçirdi. TÜBİTAK, Aselsan ve Savunma Sanayii Başkanlığı’nın ortak katkılarıyla geliştirilen bu teknoloji, Türkiye’yi kuantum bilgisayar teknolojisine sahip 15 ülke arasına dahil etti.
Stratejik Önemi ve Ekonomik Potansiyeli
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın da katıldığı tanıtım etkinliğinde, kuantum bilgisayarların stratejik önemine dikkat çekildi. Bu teknolojinin sağlık, finans, sensör teknolojileri ve ileri malzeme geliştirme gibi çeşitli sektörlerde devrim niteliğinde değişiklikler getireceği vurgulandı.
Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün’ün paylaştığı verilere göre, kuantum teknolojilerinin global pazar büyüklüğünün 2035 yılında 2 trilyon dolara ulaşması öngörülüyor. Türkiye’nin savunma sanayii sektörünün 2023 yılındaki 15 milyar dolarlık büyüklüğü içinde, 3 milyar dolarlık kısmın derin teknolojiler ve hızlı ürünleştirilebilir yatırımlara ayrılmış olması, bu alandaki stratejik vizyonu gösteriyor.
Kuantum Bilgisayarının Çalışma Prensibi
QuanT’yi klasik bilgisayarlardan ayıran en önemli özellik, çalışma prensibindeki fundamental farklılık. Klasik bilgisayarlar elektrik akımının varlığı veya yokluğu üzerine kurulu bir sistemle çalışırken, kuantum bilgisayarlar atom altı parçacıkların fiziksel özelliklerini kullanıyor.
Klasik bilgisayarlardaki “bit” sistemi yerine, kuantum bilgisayarlarda “kubit” (quantum bit) kullanılıyor. Kubitler, aynı anda birden fazla durumda bulunabilme özelliğine sahip, bu da işlem kapasitesini ve hızını klasik bilgisayarlara göre dramatik şekilde artırıyor.
Potansiyel Uygulama Alanları ve Beklentiler
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun belirttiği üzere, QuanT’nin sağladığı işlem gücü, ülkemizin küresel rekabet gücünü çeşitli stratejik alanlarda artıracak. Özellikle:
- Savunma sanayisi
- Finansal teknolojiler
- Mobilite çözümleri
- Siber güvenlik
gibi alanlarda önemli gelişmeler bekleniyor. Ayrıca, yerli algoritmaların geliştirilmesi için kritik bir altyapı sunacak olan QuanT, Türkiye’nin bu alanda liderlik pozisyonuna ulaşması için önemli bir adım olarak görülüyor.
Zorluklar ve Gelecek Perspektifi
Kuantum bilgisayar teknolojisi, sunduğu muazzam potansiyele rağmen halen gelişimin erken aşamalarında. Üretim süreçlerinin karmaşıklığı ve hata payının yüksekliği, aşılması gereken önemli zorluklar arasında. Bununla birlikte, özellikle optimizasyon problemlerinde sağlayacağı avantajlar ve klasik bilgisayarların uzun sürede çözebildiği problemlere getireceği hızlı çözümler, bu teknolojinin geleceğini parlak kılıyor.
TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde geliştirilen QuanT projesi, sadece bir teknolojik atılım değil, aynı zamanda yeni nesil araştırmacıların yetiştirilmesi ve ticarileşebilir ürünlerin geliştirilmesi için de önemli bir platform sunuyor. Bu girişim, Türkiye’nin teknolojik bağımsızlık yolculuğunda önemli bir kilometre taşı olarak değerlendiriliyor.
